Çocuğumdaki Korkularla Nasıl Baş Edebilirim?

Anne babaların çocuklarıyla ilgili yaşadıkları en büyük zorluklardan biri,  çocuğun korkuları karşısında ne yapacaklarını bilmemeleridir. Bazı ebeveynler bu korkuları önemsemeden çocuğu tamamen kendi haline bırakırken bazıları ise gereğinden fazla endişeli ve abartılı tepkilerde bulunabilirler.

Peki baş edebilmenin olası yolları nelerdir?

Öncelikle bilinmesi gereken en temel konu her çocuğun belli yaşlarda belli korkular yaşamasının gelişimsel olduğudur. 2 yaşındaki çocuk ani yaklaşan bir cisimden, yüksek sesten ya da yabancı bir kişinin kucağında olmaktan korkabilir. Biraz büyüdüğünde korkuları daha spesifik olarak şekillenir. Okul çağındaki çocuk fırtınadan, gök gürültüsünden, anne ve babasının ayrılmasından, yaralanmaktan, yatağın altındaki canavarlardan, hayaletlerden ve öğretmenin ona kızmasından korkmaya başlar. Ergenlik döneminde ise korkular genel olarak beğenilmeme, reddedilme ve dışlanma fikirleriyle odaklı olarak yaşanır. En yaygın korkular arasında, altında belirsizliğin yattığı karanlıktan korkma vardır. Çocukların dönemsel olarak değişen ve belirli düzeylerde seyreden korkuları yaşına ve yaşantısına göre normal olarak kabul edilir.

Yetişkinlerin bile yeri geldiğinde çaresiz hissettiği korkularla çocukların mücadele etmesi, onların duygusal ve bilişsel kapasitelerini aşar. Bu durumda ebeveynlerin çocuklarına yardımcı olabilecekleri bazı yollar bulunur.

İlk olarak çocuğun korkusu ne olursa olsun “Bundan da korkulur mu hiç? “Tamam, korkma bak biz korkuyor muyuz?” gibi onun hislerini hafife alacak yaklaşımlarda bulunmaktan vazgeçmek gerekir. Çocuk anlaşılmadığını düşündüğünde kendini yalnız hissedecek, korkularını dile getirmekten vazgeçip bundan utanacaktır. Sonrasında bu bastırılan hisler çocukta farklı alanlarda istenmeyen şekilde ortaya çıkabilir. Anne babanın çocuğun korkularını detaylıca anlattırıp öğrenmesi gerekir. Bunun her çocuğun başına gelebildiğini hatta kendisinin de küçükken onun gibi korkuları olduğunu ama büyüdükçe bunların geçtiğini söylemesi çocuğun kendini suçlamasını engelleyecek ve onu rahatlatacaktır. Ayrıca ebeveynlerin çocuğun korkularıyla ilgili abartılı kaygıları çocuk tarafından görüldükçe “Demek ki gerçekten korkulacak bir şey var!” düşüncesi iyiden iyiye yerleşir. Bu konuda da anne babanın olabildiğince özenli davranması gerekir.

Çocuğu korkusuyla yüzleşmeye zorlamak yerine onun yanında olarak birlikte küçük çözümler üretilebilir. Örneğin, yalnız uyumaktan korkan çocuğun, yalnız uyuduğunda ne olacağını düşündüğünü anlayarak işe başlanır. Eğer karanlıktan korkuyorsa ışığı açık bırakmak ya da odasının kapısını açık bırakıp anne babasının sesini duymak ona sunulacak alternatifler olabilir. Buna birlikte karar verilmelidir.

Unutulmamalıdır ki çocuklar biz yetişkinler gibi düşünebilme ve çözüm üretebilme becerisine sahip değillerdir. Onlardan bir yetişkinin başa çıkma yollarını anlayıp sergilemesini beklemek yersiz olur. Anne babanın yol göstericiliği ve çocuğun onayıyla korkuların üstesinden gelinmesi düşünüldüğü kadar güç olmamaktadır. Bu konuda kendinize ve çocuğunuza inanın.

** Çocuklarda korkuların görülmesi yaşına ve yaşantısına göre normaldir. Fakat bu korkular günlük hayatını sürdüremeyecek yoğunlukta olursa çok geç olmadan bir uzmana başvurup yardım almak gerekir. Başvuru için http://www.zirvepsikoloji.com/

Psikolog Beste Canan Gürses